สาขาอาเซียนศึกษาและภาษาอาเซียน

สาขาอาเซียนศึกษาและภาษาอาเซียน

อันที่จริงหลักสูตรการเรียนในสายมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ที่มีการเรียนการสอนเกี่ยวกับเพื่อนบ้านของเรานั้น มีเปิดสอนในระดับปริญญาตรีมากกว่า 14 ปีแล้ว ตั้งแต่ปี พ.ศ.2543 ที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ได้ริเริ่มโครงการปริญญาตรี เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ศึกษา หรือ (Southeast Asian Studies) ขึ้นในมหาวิทยาลัย
ความตื่นตัวเรื่องอาเซียนเริ่มมาบูมอีกครั้งในช่วง 5-10 ปีให้หลังมานี้ โดยที่ประเทศของเรามีแผนที่จะร่วมกันหาผลประโยชน์จากกลุ่มประเทศสมาชิก อาเซียน (ASEAN) ทำให้มหาวิทยาลัยอีกหลายแห่งมีวิสัยทัศน์มองเห็นลู่ทางที่สดใสในการผลิตบัณฑิตที่มีความรู้รอบในทุกๆด้านเกี่ยวกับประเทศเพื่อนบ้านของเรา หลังจากนั้น หลายมหาวิทยาลัยก็มีการตื่นตัวเรื่องหลักสูตรการเรียนเกิดขึ้น ตามมาด้วย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ที่มีเปิดสอนหลักสูตรปริญญาตรี เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่นเดียวกันกับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ โดยสังกัดอยู่เป็นโครงการพิเศษในคณะสังคมศาสตร์ ของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ครับ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ มหาวิทยาลัยนเรศวรก็ล้วนปรับหลักสูตรและเปิดการเรียนการสอนเกี่ยวกับภูมิภาคของเราในระดับปริญญาตรีมากขึ้นจนทุกวันนี้ครับ 

วันนี้ทีมงาน eduzones ได้คัดหลักสูตรปริญญาตรี ด้าน อาเซียนศึกษาและภาษาอาเซียน ซึ่งเปิดใหม่ต้อนรับกระแสประชาคมโลก อันจะทำให้นักศึกษาได้รับความรู้ มีวิสัยทัศน์และทัศนคติ พร้อมกับเป็นบัณฑิตทันสมัย มาฝากกันครับ ว่าแต่จะมีสาขาวิชาอะไร ของมหาวิทยาลัยอะไรบ้างนั้น ตามมาดูกันเลย

1. ปริญญาตรี หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาพม่าศึกษา ศูนย์พม่าศึกษา คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร
 
                  

หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต (พม่าศึกษา) ชื่อย่อ ศศ.บ. (พม่าศึกษา) เป็นสาขาวิชาที่มุ่งผลิตบัณฑิตให้มีทักษะภาษาพม่าจนสามารถสื่อสารได้อย่างมีประสิทธิภาพ มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับสังคมและวัฒนธรรมพม่าอย่างลึกซึ้ง และมีเจตคติที่ดีต่อการแสวงหาความรู้ใหม่อย่างสืบเนื่อง

จุดเด่นของหลักสูตร

เน้นการเรียนการสอนแบบบูรณาการสหสาขาวิชาครับ โดยให้ความสำคัญทั้งด้านทักษะภาษาและเนื้อหาความรู้ด้านสังคมวัฒนธรรม อีกทั้งมีกลุ่มวิชาเลือกเฉพาะสาขา (วิชาโท) ให้นิสิตเลือกเรียนตามความสนใจ

รายวิชาที่น่าสนใจ

หลักสูตรพม่าศึกษา มีรายวิชาที่น่าสนใจ ได้แก่ ทักษะด้านภาษาพม่าครอบคลุมทักษะการพูด การฟัง การอ่าน การเขียน และการแปล อีกทั้งมีรายวิชาเสริมทักษะภาษาในด้านวรรณคดี ธุรกิจ สื่อสิ่งพิมพ์ การท่องเที่ยว และภาษาศาสตร์ ส่วนรายวิชาด้านสังคมวัฒนธรรมพม่านั้นมีรายวิชาต่าง ๆ อาทิ ประวัติศาสตร์ ศิลปะโบราณคดี ความเชื่อ ชาติพันธุ์ เศรษฐกิจ การเมือง กฎหมาย วิเทศคดี คติชน สื่อสารมวลชน และการพัฒนาประเทศ นอกจากนี้นักศึกษายังเลือกศึกษาเพิ่มเติมทางด้านกลุ่มวิชาภาษาจีน , กลุ่มวิชาภาษาญี่ปุ่น , กลุ่มวิชาภาษาเกาหลี , กลุ่มวิชาภาษาฝรั่งเศส กลุ่มวิชาภาษาอังกฤษ , กลุ่มวิชาภาษาไทย , กลุ่มวิชาภาษาศาสตร์ , กลุ่มวิชาคติชน ตามความสนใจได้อีกด้วย

การศึกษาต่อ/แนวทางการประกอบอาชีพ

บัณฑิตพม่าศึกษา สามารถศึกษาต่อในด้านวิเทศคดี มนุษยศาสตร์ และภาษาศาสตร์ และสามารถประกอบอาชีพในหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาและเศรษฐกิจชายแดน/ประเทศเพื่อนบ้าน อาทิ ธุรกิจการค้า การลงทุน แรงงาน สื่อมวลชน การท่องเที่ยว และครูได้ครับ

รายละเอียดเพิ่มเติม (หลักสูตร: พม่าศึกษา ศูนย์พม่าศึกษา คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร)

2. ปริญญาตรี หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาภาษามลายู และสาขาวิชามลายูศึกษา  คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี

                            

เดิมมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานีมีแผนกวิชาภาษามลายู ซึ่งเน้นการสอนเกี่ยวกับวิชาต่างๆ ที่มีความเกี่ยวข้องกับภาษามลายู เช่น สนทนาภาษามลายู  การอ่านภาษามลายู  การเขียนภาษามลายู โครงสร้างภาษามลายู การแปลภาษามลายู  วรรณคดีมลายู  ร้อยกรองมลายู  วาทศิลป์  วัจนลีลาครับ และต่อมาในปีพ.ศ. 2539 มีการจัดตั้งแผนกวิชามลายูศึกษาขึ้นมา โดยผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. วรวิทย์ บารู ซึ่งปัจจุบันเป็นสมาชิกวุฒิสภา จังหวัดปัตตานี 

สำหรับการเรียนการสอนของแผนกวิชามลายูศึกษานั้น จะเป็นการบูรณาการระหว่างวิชาต่างๆ เน้นศึกษาเกี่ยวกับมลายู  โดยเฉพาะโลกมลายู หรือภูมิภาคมลายู หรือ ที่รู้จักในอีกชื่อหนึ่งว่า นูซันตารา (Nusantara)  ซึ่งประกอบด้วยจังหวัดชายแดนภาคใต้ มาเลเซีย อินโดเนเซีย บรูไน สิงคโปร์ และฟิลิปปินส์ ดังนั้นเกือบทุกวิชาของแผนกวิชามลายูศึกษาจะลงท้ายด้วยคำว่า นูซันตารา (Nusantara)  เช่น วิชาเศรษฐกิจการเมืองในภูมิภาคมลายู (Political Economy in Nusantara) หรือวิชาการเมืองการปกครองในภูมิภาคมลายู (Politics and Government in Nusantara) สำหรับหลักสูตรแรกที่ใช้ ซึ่งจัดทำโดยผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. วรวิทย์  บารู  เป็นหลักสูตรสาขาวิชามลายูศึกษา ปีพ.ศ. 2539  โดยนักศึกษาสาขามลายูศึกษาต้องเรียนวิชาภาษามลายู 4 วิชากับแผนกวิชาภาษามลายู

ในปีพ.ศ. 2549 ทางผู้บริหารคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ในขณะนั้น เห็นให้มีการวมระหว่างทั้งสองแผนกวิชา  แม้ว่าคณาจารย์ทั้งสองแผนกวิชาจะไม่เห็นด้วยก็ตาม  ด้วยการเรียนการสอนของทั้งสองแผนกมีความแตกต่างกัน การรวมสองแผนกวิชามาเป็นแผนกวิชาเดียวครั้งนั้น ทำให้กลายเป็นแผนกวิชาใหม่ เรียกว่า แผนกวิชาภาษามลายูและมลายูศึกษา   แต่ภายในแผนกวิชามีการแยกออกเป็นแนว เรียกว่า แนวภาษามลายู  แนวมลายูศึกษา   โดยนักศึกษาภาษามลายู ต้องเรียนวิชาของแผนกวิชามลายูศึกษา 2 วิชา คือ วิชาอารยธรรมมลายู และวิชาสังคมมลายู  ส่วนนักศึกษามลายูศึกษาต้องเรียนวิชาภาษามลายู 6 วิชากับแผนกวิชาภาษามลายู และต้องเรียนวิชาภาษามลายู 2 วิชากับแผนกวิชามลายูศึกษา  รวมเป็น 8 วิชา  สำหรับหลักสูตรนี้ ข้าพเจ้ากับอาจารย์ซาวาวี  ปะดาอามีน ได้ร่วมกันปรับปรุงจากหลักสูตรเดิมที่เป็นหลักสูตรสาขาวิชามลายูศึกษา ปีพ.ศ. 2539

ในปีพ.ศ. 2554 มีการแยกแผนกวิชาภาษามลายูและมลายูศึกษา ออกมาเป็น 2 สาขาวิชาเหมือนเดิม สำหรับหลักสูตรใหม่ของสาขาวิชามลายูศึกษาในครั้งนี้ ถือเป็นการก้าวไปข้างหน้าอีกก้าวหนึ่ง  โดยข้าพเจ้ากับอาจารย์ซาวาวี  ปะดาอามีน ได้นำจุดเด่น ข้อดีของหลักสูตรสาขาวิชามลายูศึกษาของมหาวิทยาลัยแห่งชาติสิงคโปร์ และมหาวิทยาลัยมาลายา  มาประยุกต์ใช้กับหลักสูตรใหม่ มีการเปลี่ยนคำต่อท้ายรายวิชาจากคำว่า นูซันตารา มาเป็นเอเชียตะวันออกเฉียงใต้  (ยกเว้นวิชาภูมิศาสตร์ภูมิภาคมลายู หรือ Geography of Nusantara ที่สอนโดยศาสตราจารย์ ดร. ครองชัย  หัตถา)  ปัญหาเนื่องจากนักศึกษาที่จบการศึกษาพบว่าเมื่อสมัครงาน ต้องอธิบายว่า ภูมิภาคมลายู หรือ Nusantara ว่าคืออะไรครับ

การศึกษามลายูศึกษาที่เน้นภูมิภาคมลายู หรือ นูซันตารา (Nusantara)  สำหรับหลักสูตรใหม่ของมหาวิทยาลัย นอกจากนักศึกษามลายูศึกษาต้องเรียนวิชาบังคับภาษามลายู 6 วิชากับแผนกวิชาภาษามลายู และต้องเรียนวิชาบังคับภาษามลายู 2 วิชากับแผนกวิชามลายูศึกษา  รวมเป็น 8 วิชา  แล้วนักศึกษามลายูศึกษาสามารถเลือกเรียนวิชาภาษาอินโดเนเซีย 2 วิชา และวิชาภาษาตากาล๊อก หรือ ภาษาฟีลีปีโน 2 วิชา  ซึ่งสิ่งนี้เราเห็นว่าจำเป็นต้องเพิ่มภาษาอินโดเนเซียและภาษาภาษาตากาล๊อก หรือ ภาษาฟีลีปีโนนั้น ในอนาคตนักศึกษามลายูศึกษาอาจไปเรียนในประเทศเจ้าของภาษาข้างต้น และโอนหน่วยกิตกลับมายังมหาวิทยาลัย จะทำให้นักศึกษามีความรู้ ความเข้าใจต่อประเทศที่ได้เรียนมามากขึ้น เพราะมีการสัมผัสจริง

ส่วนประเทศมาเลเซียนั้น ถือเป็นเรื่องปกติของนักศึกษามลายูศึกษา  ด้วยนักศึกษามลายูศึกษาจะมีโครงการ่วมกับทางมาเลเซียตลอด   และหลักสูตรใหม่ ในกรณีนักศึกษามีเกรด 2.70 ขึ้นไป ก็สามารถเรียนแค่ 3 ปีครึ่ง ส่วนเทอมสุดท้ายนั้น จะเป็นการฝึกงานในสถานที่จริง ซึ่งทางแผนกวิชาได้มีการติดต่อกับบางหน่วยงานในประเทศมาเลเซีย เพื่อรองรับการฝึกงานของนักศึกษามลายูศึกษาแล้ว  สำหรับหลักสูตรใหม่นี้ เรียกว่า หลักสูตรสาขาวิชามลายูศึกษา เริ่มใช้ในปีพ.ศ. 2555 ครับ

รายละเอียดเพิ่มเติม : (หลักสูตร : ภาษามลายู และ มลายูศึกษา มหาวิทยาลันสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี)

3. ปริญญาตรี หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาภาษาเขมร และ สาขาภาษาเวียดนาม ภาควิชาภาษาไทยและภาษาตะวันออก คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

ภาควิชาภาษาไทยและภาษาตะวันออก คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มุ่งมั่นที่จะธำรงไว้ซึ่งภาษาและวัฒนธรรมตะวันออก อันเป็นรากฐานสำคัญของความคิดและภูมิปัญญาไทย โดยการผลิตบัณฑิตที่มีคุณธรรมจริยธรรม และงานวิจัยที่มีคุณภาพ เพื่อรับใช้สังคมและพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืน เป็นที่ยอมรับในระดับภูมิภาคและระดับสากล โดยเฉพาะในสาขาวิชาใหม่ที่สำคัญอย่าง สาขาวิชาภาษาเขมร และ สาขาวิชาภาษาเวียดนาม ซึ่งเป็นภาษาที่สำคัญในประชาคมอาเซียนครับ

นิสิตชั้นปีที่ 1 คณะมนุษยศาสตร์ ทุกคนต้องเรียนที่ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ องครักษ์ และต้องพักในหอพักนิสิตในมหาวิทยาลัยเพื่อก่อให้เกิดการเรียนรู้ในด้านการใช้ชีวิตร่วมกับผู้อื่นอย่างมีความสุข เป็นการฝึกมนุษยสัมพันธ์ที่ดีต่อผู้อื่น นิสิตชั้นชั้นปีที่ 2 เป็นต้นไป ย้ายกลับมาเรียนที่คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตรครับ

องค์ความรู้ภาษาเขมรและภาษาเวียดนามนับว่ามีประโยชน์มาก เพราะนอกจากเรียนภาษาทั้งทักษะ การฟัง พูด อ่าน และเขียนแล้ว ยังต้องเรียนองค์ความรู้ทางสังคมและวํฒนธรรมของกัมพูชาและเวียดนามอีกด้วย การทำงานสำหรับบัณฑิตที่จบด้านภาษาเขมรและภาษาพม่ามาก็สบายหายห่วงครับ เพราะยังมีความต้องการบัณฑิตด้านนี้สูงทีเดียว ทั้งทางด้านการทูต สื่อมวลชน นักธุรกิจ นักวิชาการหรือนักวิจัย เป็นต้น

รายละเอียดเพิ่มเติม : (หลักสูตร : ภาษาเวียดนาม และ ภาษาเขมร มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโวฒ)

4. ปริญญาตรี หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาอาเซียนศึกษา โครงการภูมิภาคศึกษา สำนักวิชาศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์

อาเซียนศึกษา คืออะไร ?

อาเซียนศึกษา คือ หลักสูตรการเรียนการสอนแบบพหุสาขาวิชาที่เชื่อมโยงความรู้หลากหลายด้าน ทั้งมิติทางสังคม ภาษา วัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ เศรษฐกิจ การเมืองการปกครอง ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ การสื่อสาร และการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมในภูมิภาคอาเซียน ด้วยเป้าหมายที่จะสร้างบัณฑิตที่มีคุณธรรม ความรู้และความคิดวิเคราะห์ ตลอดจนทักษะในการใช้ภาษาต่างประเทศ ทั้งภาษาอังกฤษซึ่งเป็นภาษาราชการของอาเซียน และภาษาของประเทศเพื่อนบ้าน เช่น ภาษาอินโดนีเซีย มลายู เวียดนาม และพม่า เป็นต้น

หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาอาเซียนศึกษา หรือ Bachelor of Arts in ASEAN Studies เป็นสาขาวิชาที่น่าสนใจอีกสาขาหนึ่งครับ โดยหลักสูตรอาเซียนศึกษา มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์มีวัตถุประสงค์เพื่อผลิตบัณฑิตที่รอบรู้ด้านภูมิภาคอาเซียนในเชิงสหวิทยาการ ควบคู่ไปกับทักษะการใช้ภาษาต่างประเทศ เพื่อตอบรับความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรมอันเกิดจากการรวมกลุ่มเป็นประชาคมอาเซียน ซึ่งจะมีผลในปีพ.ศ. 2558 นี้ครับ

เป้าหมายสำคัญของหลักสูตรคือมุ่งพัฒนาผู้เรียนให้มีฐานความคิด พร้อมทั้งทักษะการใช้ภาษาต่างประเทศเพื่อสามารถวิเคราะห์และทำความเข้าใจเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรมในภูมิภาคอาเซียนได้อย่างรอบด้าน อันจะทำให้บัณฑิตสามารถประยุกต์ใช้ความรู้เพื่อประกอบอาชีพได้หลากหลาย หลักสูตรอาเซียนศึกษา จึงเป็นหลักสูตรซึ่งส่งเสริมการสร้างประชาคมอาเซียน ผ่านโครงการแลกเปลี่ยนนักศึกษาระหว่างมหาวิทยาลัยในภูมิภาคและการสร้างเครือข่ายความร่วมมือ กับสถาบันการศึกษานานาชาติทั้งที่มีข้อตกลงความร่วมมือกับมหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ในปัจจุบันและที่จะมีในอนาคต

แนวทางการประกอบอาชีพและการศึกษาต่อ

บัณฑิตที่จบการศึกษาหลักสูตรนี้ จะงานที่เกี่ยวข้องกับภูมิภาคอาเซียนหรือเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ทั้งภาครัฐ เช่น สถานทูต สถานกงสุล หน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้องกับอาเซียนสังกัดกระทรวงมหาดไทย สถาบันวิจัย ครู เป็นต้น ส่วนภาคเอกชน เช่น บริษัทเอกชนที่ดำเนินธุรกิจข้ามชาติในภูมิภาคอาเซียน บริษัทธุรกิจไทยในประเทศเพื่อนบ้าน บริษัทที่ทำธุรกิจด้านการท่องเที่ยว ตลอดจนการศึกษาต่อในสาขาวิชาด้านมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ที่เกี่ยวข้อง